ลูกท้องผูก ถ้าปล่อยไว้ อันตรายกว่าที่คิด

ท้องผูกในเด็ก ไม่ใช่โรคที่ร้ายแรง เป็นเพียงอาการหนึ่งซึ่งเกิดจากพฤติกรรม  ส่วนใหญ่พบว่า อาการท้องผูก ในเด็กเกิดจากพฤติกรรมการรับประทานอาหารและนิสัยในการขับถ่าย โดยเฉพาะในปัจจุบันที่มีอาหารฟาสต์ฟู้ดมากมาย ทำให้เด็กรับประทานผักและผลไม้น้อยลง ร่วมกับดื่มน้ำน้อย ทำให้อุจจาระแข็ง ขับถ่ายแล้วเจ็บ เมื่อเจ็บก็ทำให้เด็กกลัวการขับถ่าย จึงกลั้นอุจจาระ ซึ่งถ้ากลั้นอุจจาระจนเป็นนิสัย อุจจาระอยู่ในร่างกายนานๆ ก็จะแข็งขึ้น ก้อนใหญ่ขึ้น จึงเกิดอาการท้องผูกตามมาในที่สุด

หากคุณพ่อคุณแม่ปล่อยให้ลูกเป็นท้องผูกนาน โดยไม่แก้ไข  จะส่งผลให้เกิดโรคอื่นๆ อาจทำให้เกิดผลต่อสุขภาพทั้งร่างกาย จิตใจและอารมณ์ได้ คือ

• ผลต่อพัฒนาการของร่างกาย เมื่อเด็กท้องผูกมากจะรับประทานอาหารไม่ค่อยได้ อาจส่งผลให้เด็กมีน้ำหนักตัวน้อย ตัวเล็ก และขาดสารอาหารได้
• ผลทางด้านจิตใจและอารมณ์ ในเด็กบางรายที่ท้องผูกมานาน อาจมีอุจจาระเล็ดออกมาภายนอก ทำให้เปื้อนติดกางเกงและมีกลิ่นเหม็น ซึ่งอาจทำให้เด็กรู้สึกอายเพื่อนและรู้สึกมีปมด้อย หรือในกรณีของเด็กบางรายที่มีอาการปวดท้องแต่ไม่สามารถอธิบายอาการที่เป็นได้และคุณพ่อคุณแม่ก็ไม่เข้าใจ ก็อาจทำให้เด็กเกิดปัญหาทางอารมณ์ กลายเป็นเด็กหงุดหงิด ก้าวร้าวได้

การวินิฉัยโรคท้องผูกเรื้อรัง

เริ่มจากถามประวัติอาหารการกิน การกลั้นอุจจาระ ท่าทางการขับถ่าย บางรายอาจต้องทำการเอกซเรย์ หรือทำอัลตราซาวนด์เพื่อหาสาเหตุว่าเป็นท้องผูกจริงหรือไม่ ถ้าใช่ ก็อาจต้องสวนอุจจาระ หรือถ้าอาการไม่หนักมาก ก็อาจแนะนำเปลี่ยนอาหาร หรือให้ยากลับไปกิน หมอจะทำการตรวจวัดการทำงานของลำไส้ใหญ่และหูรูดทวารหนักเป็นลำดับแรก เพื่อดูว่าท้องผูกเรื้อรังเกิดจากอะไรกันแน่ มีบางกรณี ที่อาจไม่ได้เป็นเพราะอาหาร แต่เป็นตั้งแต่เกิด คือ เป็นภาวะที่ลำไส้ใหญ่ส่วนปลายขาดปมประสาทไปเป็นช่วงๆ หรือไม่มีปมประสาทตั้งแต่เกิด ดังนั้นก็ต้องผ่าตัดเท่านั้น

ถ้าหากอาการท้องผูกเรื้อรังเกิดจากการเบ่งที่ไม่ถูกต้อง หรือ เกิดจากการไม่คลายตัวของหูรูดทวารหนัก หรือ โรคกลั้นอุจจาระไม่อยู่ เพราะความผิดปกติของการทำงานของกล้ามเนื้อที่ควบคุมการขับถ่าย ก็อาจต้องรักษา จากการฝึกการทำงานของกล้ามเนื้อที่ควบคุมการขับถ่าย (Biofeedback therapy)

ป้องกันลูกน้อยท้องผูก กันไว้ดีกว่าแก้

อย่างแรกคือการให้นมแม่ตั้งแต่ทารก นมแม่จะช่วยป้องกันอาการท้องผูกของลูกได้ตั้งแต่ทารก เมื่อลูกมีอายุ 6 เดือนขึ้นไปแล้ว อาจให้ทานน้ำผลไม้ ผัก น้ำซุปผัก และเด็กตั้งแต่ 2 ขวบขึ้นไป สามารถฝึกการขับถ่าย โดยให้ถ่ายอุจจาระหลังอาหารเช้าทุกมื้อ ครั้งละ 10-15 นาที และดื่มน้ำมากๆ หลังตื่นนอน เพื่อให้ติดเป็นนิสัย อีกทั้งควรให้ทานผักและผลไม้ที่มีกากใยมากๆ เช่น มะละกอสุก กล้วยสุก ส้ม เป็นต้น เพราะใยอาหารจะช่วยให้อุจจาระอ่อนและขับถ่ายได้สะดวกขึ้น หรือทานโยเกิร์ต น้ำผึ้ง น้ำมะนาว น้ำมะขาม น้ำลูกพรุน ก็ช่วยได้เช่นเดียวกัน

Source:

https://www.bumrungrad.com/th/health-blog/november-2014/constipation-in-children

https://www.phyathai.com/article_detail/1498/th/สังเกตยังไง...ว่าลูกกำลังมีภาวะท้องผูก_?branch=PYT2