ลูกไอตอนกลางคืน เกิดจากอะไร วิธีดูแลให้ถูกวิธี และเมื่อไรที่ควรพบหมอ

ลูกไอตอนกลางคืนเป็นเรื่องที่ทำให้พ่อแม่หลายคนต้องลุกขึ้นกลางดึกด้วยความกังวล ยิ่งถ้าลูกไอไม่หยุดจนนอนไม่ได้ หรือดูเหนื่อยผิดปกติ ก็ยิ่งทำให้ใจไม่อยู่กับเนื้อกับตัว บทความนี้จะพาไปดูว่าสาเหตุของการไอในเวลากลางคืนคืออะไร อาการแบบไหนที่ควรระวัง พร้อมวิธีดูแลและบรรเทาอาการไอ เพื่อให้ลูกน้อยนอนหลับสบายยิ่งขึ้นค่ะ

เลือกอ่านตามหัวข้อที่ต้องการ

ลูกไอตอนกลางคืนเกิดจากอะไร

โรคหรือภาวะที่ทำให้ลูกไอตอนกลางคืน​

อาการไอแบบไหนที่ควรสังเกตในเวลากลางคืน​

วิธีแยกอาการไอธรรมดากับอาการที่อันตราย

การดูแลลูกเมื่อมีอาการไอตอนกลางคืน

วิธีบรรเทาอาการไอเบื้องต้นที่บ้าน​

อาหารและเครื่องดื่มที่ช่วยบรรเทาอาการไอ​

สภาพแวดล้อมในห้องนอนกับอาการไอของลูก

เมื่อไรควรพาลูกไปพบแพทย์

คำแนะนำจากกุมารแพทย์เกี่ยวกับการดูแลลูกที่ไอตอนกลางคืน

​

ลูกไอตอนกลางคืนเกิดจากอะไร

ไอ เป็นกลไกการตอบสนองของร่างกายต่อสิ่งผิดปกติในระบบทางเดินหายใจ โดยเป็นกลไกในการกำจัดเชื้อโรค เสมหะหรือสิ่งแปลกปลอมในระบบทางเดินหายใจ ส่วนอาการไอตอนกลางคืนของลูกน้อยอาจเกิดได้จากหลายปัจจัย เช่น อากาศแห้ง เย็น หรือมีฝุ่นละอองในห้องนอน นอกจากนี้ยังอาจเป็นการตอบสนองของร่างกายต่อสารก่อภูมิแพ้ หรือภาวะติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจช่วงต้น ๆ ก็เป็นได้

โรคหรือภาวะที่ทำให้ลูกไอตอนกลางคืน

สาเหตุอาการไอของลูกในตอนกลางคืน อาจเกิดจากหลายปัจจัย ได้แก่
ปัจจัยการติดเชื้อ เช่น
- เชื้อไวรัส เช่น หวัด, โพรงจมูกและโพรงไซนัสอักเสบเฉียบพลัน,
หลอดลมอักเสบเฉียบพลัน
- เชื้อแบคทีเรีย เช่น โรคหลอดลมอักเสบ, ปอดบวม
- เชื้อวัณโรค

ปัจจัยที่ไม่ใช่การติดเชื้อ เช่น
- ภูมิแพ้โพรงจมูก แพ้ไรฝุ่น ขนสัตว์ หรือเกสรดอกไม้
- อาการผิดปกติหรือโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ เช่น โพรงไซนัสอักเสบ
เรื้อรัง อาการหลอดลมไวมากกว่าปกติ ความผิดปกติของโครงสร้างหลอดลม
โรคหืด นอนกรน และมีสิ่งแปลกปลอมในทางเดินหายใจ
- กรดไหลย้อน
- ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด
- ภาวะสำลักอาหารเรื้อรัง
- โรคหัวใจบางชนิด
- การอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่อากาศเป็นพิษ เช่น ควันบุหรี่, สารเคมี, ควันจากการ
เผาไหม้
- สภาพอากาศไม่เหมาะสม เช่น อากาศแห้ง อากาศเย็น
- ความผิดปกติบางอย่างทางจิตใจ

อาการไอแบบไหนที่ควรสังเกตในเวลากลางคืน

ไอตอนกลางคืน เป็นผลจากการระคายเคืองของระบบทางเดินหายใจที่ถูกกระตุ้น
ในช่วงกลางคืน ซึ่งอาจสัมพันธ์กับท่าทาง เช่น เสมหะไหลลงคอขณะนอน
ที่พบได้ในโรคไซนัสอักเสบ โรคภูมิแพ้ อีกทั้งอากาศเย็น หรือ สารก่อภูมิแพ้
เช่น ไรฝุ่น ก็เป็นปัจจัยกระตุ้นให้เกิดการหดตัวของหลอดลม ส่งผลให้ไอมากขึ้น
โดยเฉพาะคนไข้โรคหอบหืด อาการมีได้ตั้งแต่หายใจไม่สะดวก ไอมาก หายใจดัง
หอบเหนื่อย คันจมูก คันคอ ไอ จาม บางรายมีน้ำมูกใส ๆ ร่วมด้วย

วิธีแยกอาการไอธรรมดากับอาการที่อันตราย

อาการไอธรรมดา มักเป็นสัญญาณบ่งบอกว่าร่างกายได้รับเชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอมที่ต้องกำจัดออกไป ซึ่งบางครั้งอาจจะบรรเทาอาการได้ด้วยวิธีง่าย ๆ เช่น การจิบน้ำ การเปลี่ยนท่านอน การปรับอุณหภูมิในห้องนอน รวมถึงการจัดการสภาพแวดล้อมของห้องนอนให้ไม่มีฝุ่น

อย่างไรก็ตาม หากลูกมีอาการไอตอนกลางคืนเรื้อรังหรือมีอาการผิดปกติอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น หายใจลำบาก มีไข้สูง อาเจียนบ่อย ตัวแดงหรือเขียวคล้ำเมื่อไอ อ่อนเพลีย งอแง หรือมีอาการของภาวะขาดน้ำ ถือว่าเป็นสัญญาณอันตรายที่ควรไปพบแพทย์ทันที

การดูแลลูกเมื่อมีอาการไอตอนกลางคืน

- ให้ลูกดื่มน้ำอุ่นเพื่อช่วยละลายเสมหะในลำคอและบรรเทาอาการเจ็บคอได้
- ปรับเปลี่ยนท่านอน เช่น นอนตะแคงและนอนโดยให้ศีรษะยกสูงขึ้นเล็กน้อย
หรือยกหัวเตียงให้สูงเล็กน้อย
- ใช้น้ำเกลือล้างจมูก เพราะน้ำมูกเป็นสาเหตุสำคัญประการหนึ่งที่ทำให้เด็กไอ
- ให้ลูกกินยาแก้ไอเด็กหรือยาละลายเสมหะเด็ก กรเลือกใช้ยาควรปรึกษาแพทย์เพิ่มเติม
- หลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้น เช่น ฝุ่น ควัน หรือกลิ่นแรง ๆ

วิธีบรรเทาอาการไอเบื้องต้นที่บ้าน

- จัดท่านอนให้ศรีษะสูงขึ้นเพื่อช่วยให้น้ำมูกไม่ไหลลงคอ
- ให้ลูกดื่มน้ำให้เพียงพอ เพื่อชดเชยการสูญเสียน้ำจากอาการป่วย
- ใช้สมุนไพรช่วยบรรเทาอาการระคายคอและลดอาการไอ เช่น น้ำผึ้งผสมมะนาว
น้ำขิงอุ่น หรือการดื่มเครื่องดื่มอุ่น ๆ เหล่านี้ก่อนนอนจะช่วยให้คอชุ่มชื้นขึ้น
- จัดเมนูอาหารที่ประกอบด้วย ผักผลไม้ ทีมีวิตามินซี สูง เช่น บล็อคโคลี่ ส้ม สตอเบอรี่ ฝรั่ง เพื่อช่วยเสริมภูมิต้านทาน
- ติดตั้งเครื่องฟอกอากาศภายในห้องนอน จะช่วยกำจัดอนุภาคขนาดเล็ก เช่น ฝุ่นละออง
เกสรดอกไม้ และสปอร์เชื้อรา ออกจากอากาศในห้องนอนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ช่วยลดการสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้
- ใช้เครื่องเพิ่มความชื้นในอากาศ (Humidifier) ในห้องนอน (ยกเว้นเด็กที่มีภาวะหอบหืด)
- ให้ลูกพักผ่อนให้เพียงพอ อย่างน้อย 8 ชั่วโมง
- เลือกอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดี มีอากาศถ่ายเท หลีกเลี่ยงให้ห่างไกลสถานที่ที่มีสารเคมี
ควัน และมลพิษ
- หลังจากหายจากอาการ การชวนลูกออกกำลังกายอย่างน้อยวันละ 30 นาทีจะช่วยส่งเสริมภูมิต้านทานที่ดีได้

อาหารและเครื่องดื่มที่ช่วยบรรเทาอาการไอ

- ขิง หรือน้ำขิงอุ่น ช่วยบรรเทาอาการระคายเคืองคอและทางเดินหายใจ ซึ่งอาจส่งผลให้อาการไอตอนกลางคืนดีขึ้น
- น้ำผึ้งผสมน้ำอุ่น (สำหรับเด็กอายุ 1 ปีขึ้นไป) ช่วยรักษาอาการไอตอนกลางคืนและลดเสมหะได้
- น้ำมะนาวผสมกับน้ำอุ่น ช่วยรักษาอาการไอตอนกลางคืนได้ และช่วยให้อาการไอตอนกลางคืนลดลง
- สับปะรดหรือน้ำสับปะรด ช่วยละลายเสมหะและลดอาการไอตอนกลางคืนได้

สภาพแวดล้อมในห้องนอนกับอาการไอของลูก

- ห้องควรสะอาด ปราศจากฝุ่นหรือสารก่อภูมิแพ้
- ห้องนอนของลูกไม่ควรมีอากาศเย็นเกินไป และควรสวมถุงเท้า และห่มผ้าโดยปิดช่วงหน้าอกและคอให้ลูกด้วยเสมอ
- รักษาความชุ่มชื้นในช่วงกลางคืน ด้วยการใช้เครื่องเพิ่มความชื้นในอากาศ จะทำให้หายใจสะดวกขึ้น ลดอาการระคายคอ
- ใช้ผ้าปูที่นอนและหมอนที่ไม่ก่อให้เกิดฝุ่นหรือไร และควรซักทำความสะอาดที่นอน ปลอกหมอน และผ้าห่มทุกสัปดาห์
- ปิดประตูหน้าต่างให้มิดชิด โดยเฉพาะวันที่มีลมแรง ซึ่งอาจพัดเอาฝุ่นละอองและเกสรดอกไม้เข้ามาในบ้าน
- คนในครอบครัวไม่ควรสูบบุหรี่ในบ้าน และควรหลีกเลี่ยงการพาลูกไปในสถานที่ที่มีคนสูบบุหรี่ และบริเวณเขตสูบบุหรี่

เมื่อไรควรพาลูกไปพบแพทย์

หากมีอาการเหล่านี้ควรพาลูกไปพบแพทย์

- ไอนานเกิน 7 วัน
- ไอเรื้อรัง เป็นๆหายๆ
- ไอเป็นเลือด
- มีไข้ต่อเนื่อง หรือไข้สูงเกิน 38.5 องศาเซลเซียส
- มีอาการร่วม เช่น หายใจหอบเหนื่อย หายใจเร็ว หายใจมีเสียงวี๊ด
- ซึมลง ผิวหนังซีด หรือคล้ำ
- รบกวนการนอน ทำให้นอนหลับไม่เพียงพอ

คำแนะนำจากกุมารแพทย์เกี่ยวกับการดูแลลูกที่ไอตอนกลางคืน

ปกติแล้วอาการลูกไอจะค่อย ๆ ดีขึ้นตามลำดับเมื่อได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม แต่หากลองทุกวิธีแล้ว อาการไอของลูกไม่ดีขึ้น ไอเรื้อรัง ไอออกมาเป็นเลือด หายใจไม่ออก เสียงหายใจผิดปกติ อกบุ๋มเวลาหายใจ ให้รีบพาลูกน้อยไปพบแพทย์เร็วที่สุด เพื่อทำการวินิจฉัยหาสาเหตุและรักษาอย่างเหมาะสมทันที

อ้างอิงจาก

https://www.bangkokhospital.com/th/bangkok/content/children-coughing-for-a-long-time-is-not-good
https://multimedia.anamai.moph.go.th/help-knowledgs/benefits-of-fruits-and-vegetables/
https://www.rattinan.com/miraculous-way-to-reduce-coughing/
https://hdmall.co.th/blog/health/herbs-used-to-treat-cough/
https://wells.co.th/remedies-for-nighttime-cough/
https://www.punnita.com/blog/%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B9%84%E0%B8%AD-%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%97/?srsltid=AfmBOool-3oY5srqCfhE8CFdHztPJn6tWntxjDdIQp0gcX6pD6_l7RSP
https://www.vibhavadi.com/th/blogs/ultrasound
https://www.samitivejhospitals.com/th/article/detail/chronic-cough-in-children
https://www.gedgoodlife.com/%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B9%89/139569-how-to-ged-goodlife-allergy-info/
https://www.facebook.com/dr.suparat/posts/%E0%B8%97%E0%B8%B3%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%96%E0%B8%B6%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%99-%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%93%E0%B8%9E%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%93%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%84%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B9%83%E0%B8%88-%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B9%86-3-%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95/1183586112715012/

ภาพจาก Freepik